LEHEN GIZAKIEN TRESNAK

ASPALDIKO TRESNAK

PALEOLITOA: Paleolitoa garatzen hasi zen harria aroko lehen garaian. Oso aldi luzea da:
gizakiak sortutako lehen kulturarekin hasi zen. Denbora luze horretan gizaki mota ezberdinak
sortu eta galdu egin ziren, gaur egun ezagutzen dugun "Homo sapiens" gizakiarenganaino
iritsi arte. Paleolitoan harria lantzen hasi ziren. Antzinako gizaki mota bakoitzak modu berezi
eta ezberdinez landu ohi baitu harria, gero eta trebezi handiago eta modu konplexuagoz alegia
Aro luze hori errazago aztertzeko hiru azpi-arotan banatu da Paleolitoa, eta horietako bakoitza,
halaber, beste hainbatetan. Aro bakoitzean bizi izan zen gizaki mota eta harria lantzeko erabiltzen
zituzten teknikak errazago ikertu izan dira horrela.

NEOLITOA:. Aldi hartan errotik aldatu zen gizakiaren bizibidea, harrapari huts izatetik ekoizle
izatera pasa, ziren. Horren ondorioz, gizakiak bizileku finkoak hartu zituen, eta lehen hiriak
sortu zituzten.Ne-o-li-to:neo hitzak berria esanahi du, eta litos hitzak harria esanahi du.
Neolito deitzen zaio harriari itxura berria ematen hasi zirelako lanabesak eta tresnak egiteko
harria leundu egiten zuten.

Zer den eta nola dagoen eginda: lantza, makila batetaz eta, puntan,
harri zorrotz batetaz osatuta dagoen arma bat da.

Zertarako balio duen: lantza, ehizatzeko, arrantzatzeko eta beste
gauza batzuetako rabiltzen da.

Nola erabiltzen den: botatzeko, defenditzeko etab.

               

AIZKORA: Lehenik egurra hartzen dugu eta egurrari puntan laukizuzen formako zulo bat egiten
diogu eta harria or sartzen dugu eta ondo eusteko soka jartzen diogu.

ZERTARAKO ERABILTZEN DEN:Aizkora gauza askotarako erabiltzen da:ehizatzeko, egurra
mozteko…

NOLA ERABILTZEN DEN:Aurrena bizkarrera igotzen da eta gero egurrari eman eta hautxi
egiten da.

ARKUA:  Animaliak ehizatzeko tresna bat da. Egurrez eta sokaz osatuta dago.

Animaliak ehizatzeko balio du. Atzean  daukan sokari tira eginez erabiltzen da

Jostorratza: Duela 20 mila urte baino gehiagotik erabiltzen da.Historiaurrean, zurezkoak,

harrizkoak edo hezurrezkoak egiten ziren, eta, ondoren, askoz beranduago, burnizkoak

edo beste edozein metalezkoak egiten hasi ziren. Altzairuzko jostorratzak erabiltzen lehenak,

txinatarrak izan zirela uste da, eta arabiarrak arduratu zirela Europara eramaten.

Zer den: Makil moduko zerbait da mutur bat zorrotza duena eta beste muturrean zuloa duena.

Zertarako balio duen: Jostorratza arropa josteko edo oihalak josteko erabiltzen da.

Nola erabiltzen den jostorratza: Jostorratzak zulotxo bat edukitzen du eta hortik aria sartzen da.

Josi nahi duzun oihala edo arroparen zatian jostorratza sartu eta atera. Prozesu hori

amaitutakoan korapiloa egin eta oihala edo arropa josita edukiko duzu.

Nola egingo dugun: Basotik adar bat hartuko dugu, makil zabala baldin bada erditik moztu

eta arkatzarekin forma diseinatuko dugu. Ondoren zerrarekin moztuko dugu eta limarekin

limatuko

dugu. Eta bukatzeko mutur batean zuloa egingo dugu eta beste muturra zorroztu egingo dugu.

Arkua: Arkua egurrez eta sokaz egindako tresna bat da, Arkua ehizatzeko balio du eta

atzean daukan sokatik tira eginda erabiltzen da.

Guk tresna bat egin behar dugu, eta tresna hori labana da, lehen gizakien labana.

Laban hoti, hiru materialez eginda dago: Egurra, harria eta soka. Laban horrek

gauzak mozteko eta banatzeko balio du, eta gauzei kolpatzen erabiltzen da, gauzak moztuz.

Gure tresna mailua da.Mendian makil lodi bat bilatu, ondoren harri zorrotz bat

eta azkenik sokarekin lotu.Mailua gauzak sartzeko erabiltzen zen.Mailua hartu

ondoren hiltzea eskuarekin eutsi eta kolpatu egin behar da dena sartu arte.

Jostorratza: Metalezko edo beste material gogorrezko ziria da, tamaina txikikoa,

oro har zuzena, alde bata zorrotza duena, eta, bestea, begi batean amaituta,

bertatik haria sartu ahal izateko. Historiaurretik, josteko erabili izan ohi da.

Nola egina dagoen: Txotxa  bat artu eta  alde bat zorroztu, beste aldean

zuloa egin. Zulo borobila egiteko iltzea sartu mailuarekin eta atera, zulo

borobila ateratzen da eta horrela antzinako jostorratz bat lortu dezakezu.

Zertarako balio duen: Oihalak josteko erabiltzen da jostorratza.

Nola erabiltzen den: Hari zati bat moztu, punta bat zuloan sartu,

korapiloa egin hariak ez alde egiteko eta zure emaitza lortu arte josten segi.

AIZKORA: Aizkora, harriz, egurrez eta sokaz eginda dago. Zenbait lekuetan

harri leunak mozteko erabiltzen da. Garai batean ehizarako eta borrokarako

ere erabili izan zen. Aizkora horrela erabiltzen da:

Aurrena, egurra lurrean jartzen da. Ondoren, aizkora bi eskuekin hartu eta

eskuak gora ematen dira. Azkenik, Zast! egurra mozten da.

Aizkora honela egingo dugu:

Egur zati bat hartu, eta zulo bat egingo dugu. Ondoren, harria sartuko dugu

eta azkenik, sokaz lotuko dugu.