ZIRIA
Ziria, normalean egurrezkoa edo burnizkoa izaten da.
Punta zorrotza du baina atzekaldea zabala.
Ziria egurra lehertzeko erabiltzen da.
Puntaren aldea, egurraren gainean jartzen da eta gero mailuarekin
kolpatu.
Ziria egurraren barruan sartzen da eta egurra lehertu egiten da.
Ziriak ez dauka arrisku handirik baina hanka gainera erori ezkero
mina hartu dezakezu.
PLANO INKLINATUA EDO ARRANPA
Aldapa baten antzekoa da, baina aldaparekin egin ez dezakezun bezala,
mugitu egin daiteke.
mugitu egin daiteke.
Gorputz astunak altxatzeko, edo mantxo jaisteko erabiltzen da.
Maila ezberdinetan aurkitzen diren bi puntuak lotzen ditu, eta hala
pisu desberdinetara eraman dezakezu materiala.
TXIRRIKA
Buelta osoan kanala duen gurpila da txirrika edo polea. Gurpilaren kanal
horretatik pasatzen den soka muturretako batetik tiratuz, mugitu egiten da.
horretatik pasatzen den soka muturretako batetik tiratuz, mugitu egiten da.
Pisuak modu erosoan altxatzen laguntzen du txirrikak.
Txirrikak duen arrisku bakarra, igotzen ari den gauza hori erortzea da.
Txirrikak gutxi gora behera hiru mila urte ditu. Arkimedesek asmatu zuen.
GURPILA
Gurpila lehen garaietan egurrezkoak egiten ziren baina gaur egun gomaren barrualdean metalezko uztai bat dute.
Gurpila gauzak garraiatzeko erabiltzen zen eta erabiltzen da gaur egun. Lehen garaian
zaldiz bultzatako karroak erabiltzen ziren eta gaur egun kotxetan, kamioietan, trenetan,
bizikletetan… ( gaur egun garraiobide guztietan ) erabiltzen da.
zaldiz bultzatako karroak erabiltzen ziren eta gaur egun kotxetan, kamioietan, trenetan,
bizikletetan… ( gaur egun garraiobide guztietan ) erabiltzen da.
Betidanik gurpila bira eginez funtzionatu du eta horretarako moteldu, indargetu…
egin behar du.
egin behar du.
SUA
Sua beroa da, kolore biziak ditu: horia, gorria eta laranja.
Suaren eginkizun nagusiak hauek dira: gauzak berotzen ditu,
argia sortzen du, burnia biguintzen du, ur edangarria ez dena ur edangarri
bihurtzen du...
argia sortzen du, burnia biguintzen du, ur edangarria ez dena ur edangarri
bihurtzen du...
Arrisku handiak ditu:
1-Sua ukitzen baduzu erre egingo zara.
2-Suak basoak erretzen ditu.
AIZKORA
Aizkora bat egurrezko heldulekudun eta metalezko ahodun tresna bat da,
egurra edo zenbait lekuetan ere harri leunak mozteko erabiltzen dena.
Garai batean ehizarako eta borrokarako ere erabili izan zen.
egurra edo zenbait lekuetan ere harri leunak mozteko erabiltzen dena.
Garai batean ehizarako eta borrokarako ere erabili izan zen.
Ohiko lanabesa izan da euskaldunon artean, harrizkoa garai zaharretan,
brontzezkoa gero eta burdinazkoa gaur egun. Herri kiroletan ere ohikoa
da aizkora proba edo apustua.
brontzezkoa gero eta burdinazkoa gaur egun. Herri kiroletan ere ohikoa
da aizkora proba edo apustua.