TOTO ETA OTSOTO liburuaren booktrailerra

6. mailakoen lehenengo irratsaioa

Hona hemen 6. mailakoek prestatutako aurtengo lehenengo irratsaioa. Gogoz aritu gara!

 

NIRI EZ ZAIT FUTBOLA GUSTATZEN. ETA ZER? liburuaren booktrailerra

BAKARRIK ETA BUZTANGABE liburuaren booktrailerra

ELIKADURA ARAZOAK

Hainbat arrazoi direla eta, elikadura balantza desorekatu egin daiteke elikagai gutxi jaten badugu edo gehiegi jaten badugu. Hori egiten badugu hiru gaixotasun oso larri gerta daitezke. Anorexia, bulimia eta gehiegizko loditasuna. GARIKOITZ

AHO-FASEA

Prozesu mekanikoiei dagokienez, janaria murtxikatzen dugu ahoan eta listuarekin nahasten dugu, hortz-haginen eta mihiaren laguntzaz. Ahoan listu-gurinak ditugu, listuak bi eginkizun ditu: lehenengoa murtxikatutako janariarekin nahastuz elikadura-bola sortzen du. Bestetik karbohidratoak lehen digestioa edo aldakuntza kimikoa bioderatzen du. SAIOA.

DIETA OREKATUA

Egunean jaten ditugun elikagai solido eta likidoen multzoari dieta esaten diogu. Bakoitzak bere janari kantitatea jan behar du dieta oparoa izateko. Era askotako elikagaiak(eraikatzaile,energetiko eta erregulatzailez)osatuta.IRATI

HORTZERIA

Hortz haginak masailezurraren goialdean eta behaldean kokatuta daude. Gizakiok bi hortzaldi izaten ditugu. Lehenengoa, esne-hortzeria, hogei hortz eta haginez osatutakoa; eta bigarrena, behin betiko hortzeria, hogeita-hamabi hortz eta haginez osatua. OIER G.

BIHOTZERREA

Behar baino azido gehiago isurtzeagatik urdaileko azidotasuna handitu egiten da. Urdail azidoak gora egitean sortzen da bihotzerrea, azidoa isurtzen duten guruinak sentiberak direlako.  GARIKOITZ

AUTOESTIMUA

Pertsonok zoriontsu bizi nahi badugu, geure burua maitatu eta onartu behar dugu, geure akats eta bertuteekin. Gure buruari diogun afektuazio-sentimenduari autoestimua esaten zaio. OIER I.

DIGESTIO ETA DIGESTIO APARATUAK

Digestioan irentsitako elikagai prozesu kimiko eta mekanikoen bidez gure zelula eta ehunek mantenugaietan eraldatzen dituen prozesua da. Digestio aparatua berriz, prozesu horretaz arduratzen den organo multzoa da. Gizakion digestio aparatuan, digestio hodien bidez elkarri lotutako hainbat aparatu daude: ahoa, faringea, urdaia, gibela, area edo pankrea eta hesteak osatzen dute. Digestio urin edo digestio likido jariatzen dituzte gurinek ere osatzen dute. Digestio aparatua hiru fasetan banatzen da: aho fasea, urdail fasea eta heste fasea. AIMAR.

GEHIEGIZKO LODITASUNA

Pertsonak jaten duena, gorputzak gastatzen duena baino gehiago bada, pertsona loditu egiten da eta gehiegizko loditasuna sortzen da. Arazo hori gorputzeko organoren batek gaizki funtzionatzen duelako izaten da baina oro har, bizimoduaren ondorioa da. IOSU.

NEOLITOA

Neolitoa gizakiak pasa zuen garai bat da. Ordurarte gizakia ehizan eta frutak biltzen aritzen zen. Garai hartan ikasi zuen gizakiak landatzen. Garai horretan ere herrixkak egiten hasi ziren. Neolitoa ez zen herrialde guztietan gertatu kontuan hartuta orain dela 9000 urte gertatu zela. MAÑEL

TXIRRIKA

                            

Buelta osoan kanala duen gurpila da txirrika edo polea. Gurpilaren kanaletik pasatzen da eta muturretako batetik tiratuz mugitu egiten da. Txirrika orain dela hiru mila urte asmatu zuten. Arkimedesek asmatu zuen K.a. 400. urtean. SARA

 

ANOREXIA ETA BULIMIA

Anorexia jasaten dutenek nahiz eta erabat argal egon, bere burua lodiegi ikusten dute. Batzuek jatorduak murriztu egiten dituzte eta azkenean, jateari ere utzi egiten diote.

Bulimia badu neurririk gabe jaten du, baina argaltzeko bere buruari botaka eginarazten dio edo laxanteak hartzen ditu. OIER G.

URDAIL-FASEA

Elikadura-bola faringean eta hestegorrian zehar urdailera iristen da. Urdaileko paretak mugitzen hasten dira eta janaria hor gelditzen da. Bitarte horretan, urdailaren beheko irteeran piloro izeneko balbula itxita egoten da. Ahia prestatuta dagoenean piloroa irekitzen da eta ahia heste meharrera igotzen da. EGOITZ.